
“Os procesos de creación sempre están cheos de dubidas, de moita soidade, de momentos nos que é fácil caer no desánimo”, recoñece a profesora da Facultade de Belas Artes Almudena Fernández Fariña, quen define como “unha motivación para seguir no camiño que vas desenvolvendo” o recoñecemento que supón ter sido proclamada gañadora dos XLVII Premios da Crítica de Galicia na modalidade de artes plásticas. “Para min, este premio será ese momento que rescate da memoria cando as cousas non saian o ben que desexo”, engade a tamén directora do Departamento de Pintura da Universidade, que recollía este galardón nun acto celebrado este sábado en Vigo, no que se fixo público o nome das persoas e proxectos seleccionados nas dez categorías destes premios.
“A faceta creadora ten esa parte marabillosa de que estás nese lugar no que desexas estar, pero tamén ten moitos momentos de dúbidas e incertezas e pasas moitos momentos nos que ninguén ve o que fas, polo que che recoñezan cun premio é algo que che fai pensar que tes que seguir nese camiño”, engade a docente e investigadora do grupo dx5. Na 47 edición destes galardóns, Fernández Fariña foi seleccionada finalista na categoría de artes plásticas destes premios xunto a “dúas artistas que admiro moito”, Menchu Lamas e Bea Lema, algo que para ela supuña xa “un auténtico agasallo e un privilexio”, recoñece, ao tempo que destaca o labor duns galardóns “que, de forma ininterrompida, levan máis de 40 anos apoiando a arte, a investigación e a ciencia”.

A creación dunha obra teatral que permitise formar o público infantil na prevención do afogamento e na realización das manobras de reanimación cardiopulmonar (RCP) e unha instalación artística xurdida dunha investigación centrada na obtención de papeis e tintas a partir de plantas exóticas e invasoras. Estes son os dous proxectos recoñecidos cos IV Premios CREA-Creatividade e Innovación, cos que o proxecto de especialización Campus Crea busca distinguir investigacións, obras creativas ou proxectos innovadores de carácter interdisciplinar.
Impulsados co apoio da Deputación de Pontevedra, no marco das actividades da Semana da Creatividade, estes premios contaron cunha modalidade dirixida ao persoal docente e investigador e outra ao alumnado. Na primeira, o galardón, dotado con 1500 euros, foi para Desafógate, un proxecto coordinado polos investigadores Begoña Paz e Roberto Barcala, do grupo Remoss, da Facultade de Ciencias da Educación e do Deporte. O galardón da segunda modalidade, dotado con 750 euros, foi para a instalación artística The in-between (o medio no medio), realizada por Antía Iglesias no marco da investigación que desenvolveu para a súa tese, no doutoramento en Creatividade e Innovación Social e Sostible.

A obra e traxectoria de Luis Seoane inspiran a primeira exposición en España do chileno César Gabler
A Sala Universitaria Profesor Manuel Moldes inaugura este xoves a súa programación no presente curso cunha mostra na que o artista chileno César Gabler propón unha relectura da produción visual de Luis Seoane, partindo dunha serie de aspectos vinculados ao exilio, as vangardas e a cultura popular. Desenvolvida especificamente para a sala de exposicións do campus, Ultramarinos Seoane é a primeira mostra en España deste artista e docente da Universidade de Finis Terrae de Santiago de Chile e poderá visitarse ata o 22 de novembro. Co profesor da Facultade de Belas Artes Nono Bandera como comisario, a mostra, sinala, “articúlase a partir de cruces e asociacións arredor da obra” de Seoane e afonda en “como certas ideas ou prácticas artísticas viaxan dun lugar a outro, adáptanse e transfórmanse”.
Como explica Gabler, conversas previas con Bandera levárono a afondar na figura e traxectoria de Seoane (Bos Aires, 1910 – A Coruña, 1979), tanto polo seu interese “pola relación entre a arte e a cultura popular”, como por artistas que “traballaran en distintos medios”, lembrando neste punto as “incursións de Seoane no deseño, co proxecto de Sargadelos, que era en certa medida unha forma de levar a cultura tradicional á modernidade”. Ademais, o feito e que Seoane fose fillo de emigrantes e nacese na Arxentina, país ao que tivo que retornar como exiliado, facía del unha figura idónea para un proxecto que aborda tamén “o intercambio cultural entre España e América do Sur”, como destaca Gabler, que nos últimos anos protagonizou exposicións en Chile, Estados Unidos e Inglaterra. Estas conexións vense reflectidas á súa vez no título da mostra que, como engade Bandera, “non só fai mención ao azul de Seoane, senón tamén ao outro lado do mar” e a unha tenda na que atopar “algunha sorpresa inesperada”.

Un conxunto de pequenas pezas de papel washi xaponés, serigrafiadas a mano con tinta branca e nas que poden observarse diferentes fragmentos do plano da cidade xaponesa de Kyoto conforman A la deriva II, a obra que converte o investigador da Facultade de Belas Artes José Andrés Santiago no gañador do XIX Premio Internacional Jesús Núñez de Arte Gráfica. Convocado pola Deputación da Coruña, trátase dun galardón cunha dotación económica de 6500 euros e a obra seleccionada formará parte dunha exposición na Fundación CIEC, en Betanzos.
Cunha “satisfacción enorme” recibía Santiago o fallo deste galardón, feito público este venres pola institución provincial, posto que, sinala, trátase “dun premio internacional moi competitivo, ao que se presentan artistas de moitos países”. O integrante do grupo de investigación dx5 (digital & graphic art research) lembra así mesmo que se trata dun certame “específico de arte gráfica”, coordinado por “unha institución de referencia" neste eido como a Fundación CIEC. De aí que vea ve neste galardón un recoñecemento tanto a súa traxectoria artística, “centrada en gran medida na gráfica contemporánea de campo expandido”, como ao labor investigador neste ámbito do grupo coordinado pola profesora Ana Soler.

Contribuír ao labor do persoal investigador do campus en ámbitos como os estudos sobre materiais ou a produción de prototipos é o obxectivo do Crea Lab, un laboratorio tecnolóxico de apoio á investigación no ámbito da creatividade, impulsado no marco do proxecto de especialización Campus Crea. “Trátase dun laboratorio con infraestruturas moi concretas, que se pon a disposición do persoal investigador na Casa das Campás”, sinala a directora de área do Campus de Especialización Campus Crea, Ana Belén Fernández Souto, respecto dun espazo equipado inicialmente con dúas impresoras 3D e un escáner 3D.
Encadrada no traballo de consolidación e fortalecemento do Campus Crea, co obxectivo de acadar a acreditación por parte da Xunta de Galicia, este laboratorio vén a complementar o equipamento informático actualmente existente na Aula Tecnolóxica da Vicerreitoría, coa que comparte este espazo e está a disposición da comunidade investigadora, mediante solicitude previa. “A idea é ir ampliando os servizos que se ofrecen ao abeiro do campus de especialización e ofrecer facilidade e solucións técnicas aos investigadores”, sinala Fernández Souto.

Egresado da Facultade de Comunicación, o cineasta Álvaro Gago retornará ao campus pontevedrés nas próximas semanas para titorizar dez estudantes e egresados e egresadas na realización das curtametraxes que presentarán na primeira xornada do festival Novos Cinemas. Promovido pola Vicerreitoría do campus e o festival, ata o 1 de outubro permanece aberto o prazo de presentación de candidaturas para participar no taller Cine rachado e consciente na praza do teu pobo, no que o director de Matria levará o estudantado a “repensar a contorna que nos rodea co fin de abrir novas posibilidades”, segundo sinalan desde a organización.
Dando continuidade a unha iniciativa que en cursos previos permitiu ao alumnado do campus traballar con directores como Oliver Laxe ou Jaione Camborda, trátase dun taller articulado en catro sesións, que dará como resultado final as curtas coas que as seleccionadas e seleccionados estrearán en decembro, no marco da programación da novena edición de Novos Cinemas. Nesta ocasión, farano cos resultados dun obradoiro que levaraos a buscar “no cotiá e no aparentemente xa coñecido e transitado” o material para as súas curtas. Como recolle o texto de presentación deste taller, o obxectivo desta actividade é en primeiro termo achegarse a aqueles filmes que amosan “unha maneira singular de estar e relacionarse co mundo”, para logo “traer á superficie esas olladas propias e reveladoras” dos seleccionados e seleccionadas.

Exercer “como motor da investigación arredor da creatividade” e mais concretamente, sobre as súas conexións coa comunicación, o deseño, a arte e a educación, os catro eixes do proxecto de especialización Campus Crea. Ese é, como sinalaba a vicerreitora Eva María Lantarón, o obxectivo central do I Congreso Internacional de Creatividade, impulsado polo Campus Crea co apoio da Deputación de Pontevedra. “A organización deste congreso é un evento clave para a configuración do campus de especialización de Pontevedra”, sinalou Lantarón dun evento que se desenvolverá o 4 e 5 de novembro na Casa das Campás e que combinará no seu programa as conferencias de profesionais e académicos coa presentación de investigacións que conecten a creatividade coas catro áreas do proxecto de especialización.
Xunto a Lantarón, Rafael Domínguez, vicepresidente da Deputación, e Juan Manuel Corbarcho, codirector deste congreso xunto co tamén profesor da Facultade de Comunicación Jesús Pérez Soeane, presentaron este xoves un evento que pretende “situar Pontevedra como cidade creativa de referencia”. Trátase, como sinalou a vicerreitora de campus, dun evento que “atraerá docentes e investigadores a nivel nacional e internacional” e que "permitirá dar unha grande visibilidade non só ao campus, senón tamén á cidade”, no marco dos traballos para acadar a acreditación do Campus Crea. Nesa mesma liña, o vicepresidente da Deputación, que financia este evento con preto de 20.000 euros ao abeiro dun convenio de colaboración, destacou o positivo destas “sinerxías” á hora de facer de Pontevedra “un faro da cultura e da creatividade”.

Desde as ideas descartadas e os primeiros bocexos á formalización dun proxecto para unha materia, para o traballo de fin de grao (TFG) ou para concorrer a premios ou certames. Dez antigas e antigos alumnos da Facultade de Belas Artes comparten este luns co estudantado actual as súas experiencias nas diferentes fases de desenvolvemento dun proxecto artístico, na terceira edición dunha xornada organizada polo Departamento de Pintura. Coordinada polo investigador Carlos Fernández, Percorrido dun proxecto reúne cada ano o estudantado que o pasado curso superou a materia Proxectos de Debuxo e Pintura, do último curso do grao, con aqueles e aquelas que a inician nestas semanas.
Aberta tanto ao alumnado da facultade como a público en xeral, esta actividade permite que o estudantado que nos próximos meses terá que enfrontarse tanto ao desenvolvemento dun proxecto para esta materia como á realización dos seus TFG poida ver “como outras comezaron con ideas moi vagas ou bosquexos nun caderno”, lembra Fernández. Ao mesmo tempo, coñecerán tamén como “todas esas ideas ao final concretáronse en proxectos moi sólidos, moi ricos, despois de moitas horas de dedicación”, engade. A través dunha serie de presentacións, este grupo de antigas alumnos e alumnas aborda tanto os proxectos que desenvolveron e nos que continúan traballando como “as ideas que descartaron, como se formulou todo, cales foron os erros e acertos, como evolucionaron cara outras ideas...”, do mesmo xeito que comparten tamén as súas “motivacións, referentes e os aspectos formais e discursivos implícitos nas súas propostas”.

O pasado mes de novembro, Andrea Rodríguez presentaba a súa colección Me lo pido en Debut, o desfile no que os novos egresados e egresadas do mestrado en Deseño e Dirección Creativa en Moda amosan os proxectos que desenvolveron como traballo de fin de máster. Parte desta colección e novas pezas que continúan esa liña de traballo poden verse nestes días na 80 edición da Mercedes-Benz Fashion Week Madrid, despois de que Rodríguez Eiras fose unha das quince deseñadoras seleccionadas para participar no Showroom Allianz Ego, o espazo destinado a marcas emerxentes da pasarela madrileña.
Concretamente, Rodríguez Eiras estrea na pasarela madrileña a súa marca RDRS, xurdida do seu proxecto de fin de máster. “A marca naceu desta colección e segue a mesma liña conceptual, artística e téxtil”, sinala esta egresada, que desenvolveu como traballo final para este mestrado da Facultade de Deseño unha colección na que buscaba recrear “un universo infantil” a partir de pezas cheas de cor, texturas e estampados. “O que expoño aquí, na Allianz Ego é parte da colección de Debut e outras pezas que fixen despois e que van na mesma liña, evocando o infantil”, sinala a deseñadora, que comezou xa “a experimentar con diferentes téxtiles, técnicas e materiais” na súa etapa como alumna da Facultade de Belas Artes. “A partir de aí, matriculeime no mestrado e seguín con isto ata a presentación da colección de fin de máster en Debut”, lembra esta egresada, que desde este xoves exhibe na Fashion Week parte dunha colección na que propuña "unha revisión dos obxectos e a súa función, ensamblando e experimentando con varios materiais ata chegar a unha colaxe táctil e visual que evoca o xogo". Ao mesmo, a estas "pezas máis artísticas", nacidas cmo traballo académico, suma outras propostas que "expanden" este universo “a nivel custom e de vestir”, posto que o showroom é un espazo no que non só pode exhibir o seu traballo, senón tamén pór á venda as súas creacións.